Valašský frgál - czeski kołacz (frgale, fargale) z powidłami gruszkowymi i kruszonką

Frgale to duże wołoskie (czyli z regionu Morawskiej Wołoszczyzny) kołacze. Tradycja tego wypieku sięga 200 lat. To typowy wypiek niedzielny bogatych morawskich gospodarzy. Smakują pysznie. Najpopularniejsze są z "powidłem" gruszkowym, które ma zaskakujący, bardzo przyjemny smak. Ciasto jest dość pracochłonne - trzeba je długo wyrabiać, ale warto, to jedno z lepszych ciast drożdżowych, jakie jadłam. Co ciekawe, słowem „frgal“ nazywano dawniej nieudany lub przypalony kołacz. Przepis stąd z moimi modyfikacjami.

Valašský frgál - wołoski kołacz (frgal) z powidłami gruszkowymi i kruszonką

Składniki na 2 placki:

Ciasto
120 g drobnego cukru
120 g zwykłej mąki pszennej
120 g mąki krupczatki
150 ml ciepłego mleka
30 g roztopionego masła
2 łyżki oleju
20 g drożdży




Kruszonka:
170 g (szklanka) mąki
70 g masła
70 g brązowego cukru

Nadzienie (powidła gruszkowe):
5 ćwiartek suszonej gruszki
5 łyżek powidła śliwkowego
mielony cynamon

Najpierw należy przygotować zaczyn drożdżowy. Świeże drożdże należy wymieszać z łyżką cukru, ciepłym mlekiem i łyżką mąki. Odstawić w ciepłe miejsce na kwadrans. 

Mąkę przesiać do osobnej miski, dodać pozostałe składniki i zaczyn drożdżowy. Wymieszać łyżką, a następnie wyrabiać ręcznie. Potrwa to dość długo, mi zajęło ok. 20 minut, ciasto musi być gładkie i nie kleić się do ręki, w razie potrzeby można dodać jeszcze 1-2 łyżki mąki. Uformować kulkę i odstawić do wyrośnięcia. W międzyczasie przygotować kruszonkę i powidła. Składniki kruszonki połączyć rękoma do pożądanej konsystencji. 

Suszone gruszki ugotować na miękko, usunąć gniazda nasienne. Włożyć do blendera, dodać powidła i 1/3 łyżeczki cynamonu. Zmiksować.

Wyrośnięte ciasto (powinno podwoić swoją objętość) podzielić na dwie części. Okrągłą formię o średnicy ok. 30 cm (użyłam tartownicy) wyłożyć papierem do pieczenia, na środku ułożyć kupkę ciasta i rękoma rozciągnąć ją w mniej więcej okrągły placek (można oczywiście również rozwałkować). Placki posmarować cienko nadzieniem, pozostawiając półtora centymetra obręczy. Na wierzch posypać kruszonką. Zostawić jeszcze na kwadrans do wyrośnięcia. Nagrzać piekarnik do 180 stopni. Piec ok. 25 minut do zrumienienia kruszonki i brzegów. Zostawić do ostygnięcia.